Luật Hợp tác xã (HTX) 2012 ban hành là khuôn khổ pháp lý thuận lợi nhằm phát triển mô hình HTX kiểu mới phát triển lành mạnh, bền vững góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của kinh tế hộ thành viên trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, thực hiện công bằng xã hội, ổn định kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước.

Nhằm giúp cho cán bộ, hội viên, phụ nữ hiểu rõ bản chất, vị trí, vai trò của việc  thành lập HTX kiểu mới theo Luật HTX năm 2012, góp phần thực hiện chỉ tiêu trong Nghị quyết Đại hội đại biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứ XII đã đề ra: “Phấn đấu đến cuối nhiệm kỳ, các cấp Hội phối hợp hỗ trợ thành lập 300 hợp tác xã do phụ nữ quản lý”; Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội LHPN Việt Nam xây dựng tài liệu sinh hoạt hội viên dưới dạng hỏi- đáp với chủ đề “Hợp tác xã kiểu mới”

Câu 1: Hợp  tác xã kiểu mới là gì?

Trả lời:

Theo luật Hợp tác xã năm 2012 thì HTX là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 07 thành viên tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên, trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã

Câu 2: Khi tham gia HTX, các thành viên có được lợi ích gì?

Trả lời:

 Khi tham gia vào họat động sản xuất, kinh doanh trong mô hình HTX, các thành viên sẽ có nhiều lợi ích, cụ thể là:

- Biết được nhu cầu của thị trường để tổ chức sản xuất hiệu quả trong cơ chế thị trường; thu nhập tất yếu sẽ tăng cao tương ứng với mức năng suất tăng lên

- Đủ điều kiện tiếp cận với các nguồn vốn vay ưu đãi và đủ lớn từ ngân hàng để tổ chức sản xuất, kinh doanh

- Được tổ chức liên kết với doanh nghiệp thông qua HTX

- Việc chứng nhận chất lượng và xuất xứ hàng hóa theo đòi hỏi của thị trường được thuận lợi do cơ quan quản lý chất lượng sản phẩm có thể giám sát thông qua HTX

- Khi tham gia vào HTX với diện tích đất canh tác đủ lớn và nuôi trồng những loại cây, con tập trung, các thành viên HTX có điều kiện tiếp cận ứng dụng các tiễn bộ khoa học- kỹ thuật từ các tổ chức nghiên cứu, dịch vụ khoa học- công nghệ.

- Ngoài việc đem lại lợi ích về kinh tế thì các thành viên còn có cơ hội tương trợ lẫn nhau, tăng thêm tình làng nghĩa xóm.

Câu 3: Hợp tác xã kiểu mới khác HTX kiểu cũ như thế nào?

Trả lời:

- Trước đây khi tham gia vào HTX, các thành viên đóng góp tài sản, công sức và tiến hành sản xuất kinh doanh chung. Do đó không tồn tại kinh tế hộ của các thành viên, song theo luật HTX năm 2012  khi tham gia vào HTX thì tài sản, công cụ sản xuất vẫn là của thành viên nên kinh tế hộ không những vẫn tồn tại mà HTX còn giúp cho kinh tế hộ phát triển tốt hơn.

- Hợp tác xã kiểu cũ hoạt động theo chế độ tập trung bao cấp, không vận hành theo kinh tế thị trường. Ngày nay, HTX vẫn phải kinh doanh có hiệu quả, bảo đảm thu đủ bù chi, có lãi để bù đắp chi phí, bảo toàn phát triển tài sản của HTX. 

Câu  4. Điều kiện cần và đủ để thành lập HTX?

Trả  lời:

- Thành viên phải có nhu cầu chung sử dụng sản phẩm, dịch vụ (tối thiểu là 7 người)

- Thành viên tự nguyện tham gia thành lập HTX

- Khi tham gia HTX thành viên phải nhận thấy HTX mang lại lợi ích.

- Ban Quản lý HTX phải đủ kiến thức, năng lực để quản lý, điều hành HTX

- Có đủ hồ sơ, thủ tục theo yêu cầu

Câu  5:   Sáng lập viên HTX là ai và cần làm nhiệm vụ gì chuẩn bị thành lập hợp tác xã?

Trả lời:

     Sáng lập viên HTX là cá nhân, hộ gia đình, pháp nhân tự nguyện cam kết sáng lập, tham gia thành lập HTX và có nhiệm vụ sau:

- Vận động, tuyên truyền đến người dân về lợi ích của việc thành lập HTX;

- Tập hợp danh sách, nhu cầu của người dân tự nguyện tham gia HTX

- Tổ chức xây dựng phương án/kế hoạch sản xuất, kinh doanh dịch vụ;

- Dự thảo điều lệ HTX và lấy ý kiến của các thành viên;

- Thực hiện các công việc cần thiết khác để tổ chức hội nghị thành lập HTX, liên hiệp HTX như: Chương trình hội nghị, khách mời, hội trường..

Câu 6: Ai là người đại diện theo pháp luật của hợp tác xã

Trả lời: Luật Hợp tác xã năm 2012 quy định người đại diện theo pháp luật của HTX là chủ tịch Hội đồng quản trị. 

Câu 7: Các cấp Hội phụ nữ và hội viên, phụ nữ cần làm gì để thúc đẩy sự hình thành các hợp tác xã?

Trả lời:

* Đối với Hội phụ nữ các cấp : Hội phụ nữ các cấp cần tham gia và hỗ trợ các bước trong quá trình thành lập HTX như sau:

- Bước 1: Xác định nhu cầu hợp tác của các thành viên tại địa phương;

- Bước 2 : Tìm kiếm sáng lập viên và hỗ trợ công tác vận động;

- Bước 3: Hỗ trợ sáng lập viên xây dựng dự thảo Điều lệ HTX;

- Bước 4. Hướng dẫn sáng lập viên xây dựng dự thảo phương hướng hoặc kế hoạch sản xuất kinh doanh, dịch vụ của HTX;

- Bước 5. Phối hợp cùng sáng lập viên xác định và lập danh sách những người có nhu cầu tham gia HTX;

- Bước 6. Hướng dẫn sáng lập viên tổ chức cuộc họp lấy ý kiến đóng góp của người có nhu cầu tham gia (đã được lập danh sách tại bước 5) về dự thảo Điều lệ và Phương hướng, kế hoạch sản xuất kinh doanh, dịch vụ của HTX.

- Bước 7: Tham gia và hỗ trợ sáng lập viên tổ chức Hội nghị thành lập HTX

- Bước 8: Các thành viên HTX và sáng lập viên gửi hồ sơ đăng ký HTX.

 Ngoài ra, để thực hiên được chỉ tiêu phấn đấu đến cuối nhiệm kì các cấp Hội hỗ trợ thành lập được 300 HTX do phụ nữ quản lí, các cấp Hội cần:

- Tích cực tuyên truyền, vận động phụ nữ tham gia mô hình kinh tế tập thể, trong đó có mô hình HTX theo kế hoạch quy hoạch, phát triển kinh tế của địa phương,

- Phối hợp với chính quyền và các ngành chức năng trong việc hỗ trợ thành lập, nâng cao năng lực hoạt động, duy trì có hiệu quả hoạt động của HTX trong đó quan tâm tới HTX do phụ nữ quản lý. Hỗ trợ HTX tiếp cận tín dụng, ứng dụng các tiến bộ khoa học- kỹ thuật, xây dựng thương hiệu sản phẩm, tiêu thụ sản phẩm của HTX.

* Đối với hội viên, phụ nữ: 

- Chủ động tìm hiểu, nâng cao nhận thức về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhằm thúc đẩy kinh tế tập thể.

- Tìm hiểu, nắm vững bản chất, vai trò, vị trí của HTX kiểu mới, lợi ích của việc liên kết, hợp tác trong tác hoạt động sản xuất, kinh doanh.

- Tham gia chủ động, tự nguyện, tích cực vào các loại hình tổ hợp tác, đặc biệt  là HTX để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh tế, tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho gia đình cũng như xã hội, góp phần xây dựng nông thôn mới.

- Tuyên truyền, vận động chị em phụ nữ, bà con dòng họ tham gia mô hình kinh tế tập thể, trong đó có mô hình HTX, góp phần phát triển kinh tế, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, tăng thu nhập cho gia đình và xã hội./.