Để đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của mô hình Tủ sách pháp luật (TSPL) ở xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng, quản lý, khai thác TSPL; trên cơ sở kết quả tổng kết 8 năm thực hiện Quyết định số 06/2010/QĐ-TTg ngày 25-1-2010 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, quản lý, khai thác TSPL (QĐ06), ngày 13-3-2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 14/2019/QĐ-TTg về xây dựng, quản lý, khai thác TSPL (QĐ14). Bên cạnh việc kế thừa các quy định còn phù hợp, QĐ14 có các nội dung mới sau đây:

Xã hội hóa xây dựng Tủ sách pháp luật một cách hiệu quả, giúp người dân tiếp cận pháp luật dễ dàng hơn. Trong ảnh: Sinh viên tìm hiểu pháp luật tại Tủ sách pháp luật song ngữ Việt - Khmer ở chùa Munirengsây. Ảnh: CTV

* Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng

QĐ14 đã bổ sung, quy định rõ TSPL điện tử quốc gia; quy định xây dựng TSPL tại xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo, xã thuộc các huyện nghèo (xã đặc biệt khó khăn) và TSPL tại cơ quan, đơn vị của lực lượng vũ trang nhân dân.

* TSPL điện tử quốc gia

Đây là mô hình TSPL mới ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, khai thác, sử dụng sách, tài liệu pháp luật, gắn với mục tiêu, lộ trình xây dựng Chính phủ điện tử; liên kết, trích xuất với các cơ sở dữ liệu về pháp luật, thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật. Quyết định quy định TSPL điện tử quốc gia được xây dựng để sử dụng chung trên cả nước. Bộ Tư pháp có trách nhiệm xây dựng, quản lý thống nhất Tủ sách điện tử quốc gia theo hướng tích hợp với Cổng thông tin điện tử của Bộ Tư pháp, bảo đảm thuận tiện, đáp ứng yêu cầu tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật của cá nhân, tổ chức. Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan nhà nước khác ở Trung ương, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (cấp tỉnh) được cấp tài khoản, phân quyền quản lý dữ liệu thành phần của Tủ sách theo chức năng và phạm vi quản lý.

TSPL điện tử quốc gia được vận hành, sử dụng từ năm 2021.

* Quản lý thống nhất sách, tài liệu pháp luật tại cơ sở

Quyết định xác định nguyên tắc thống nhất quản lý, khai thác sách, tài liệu của TSPL và sách, tài liệu pháp luật của Thư viện xã, điểm Bưu điện - Văn hóa xã, Trung tâm học tập cộng đồng hiện có trên địa bàn; gắn kết với khai thác, sử dụng sách, tài liệu pháp luật của Đề án trang bị sách cho xã, phường, thị trấn để bảo đảm khai thác, sử dụng sách, tài liệu tiết kiệm, hiệu quả.

* Kinh phí xây dựng, quản lý TSPL

Kinh phí xây dựng TSPL do ngân sách nhà nước bảo đảm, được bố trí trong dự toán chi thường xuyên được giao hằng năm của cơ quan, đơn vị, địa phương và các nguồn kinh phí hợp pháp khác (nếu có). Kinh phí xây dựng, vận hành TSPL điện tử quốc gia được lồng ghép với kinh phí duy trì hoạt động của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện có và kinh phí thực hiện các chương trình, đề án có nội dung ứng dụng công nghệ thông tin về phổ biến, giáo dục pháp luật. Định mức kinh phí tối thiểu hằng năm cho mỗi TSPL tại xã đặc biệt khó khăn, cơ quan, đơn vị của lực lượng vũ trang nhân dân được tăng từ 2 triệu đồng/năm/tủ sách lên 3 triệu đồng/năm/tủ sách. Kinh phí xây dựng, quản lý TSPL tại xã đặc biệt khó khăn do ngân sách địa phương bảo đảm; khuyến khích ngân sách cấp tỉnh, cấp huyện hỗ trợ xây dựng, bổ sung sách, báo, tài liệu pháp luật cho TSPL. Đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tự cân đối được ngân sách thì sử dụng nguồn thu ngân sách của địa phương để chi xây dựng, quản lý TSPL. Đối với các tỉnh chưa tự cân đối được ngân sách thì ngân sách Trung ương hỗ trợ kinh phí để chi xây dựng, quản lý TSPL trong nguồn kinh phí ngân sách Trung ương hỗ trợ địa phương.

* TSPL tại xã đặc biệt khó khăn, cơ quan, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân

Quyết định quy định các loại sách, tài liệu pháp luật của TSPL, trong đó Công báo không phải là tài liệu pháp luật bắt buộc có trong TSPL và giao Chủ tịch UBND cấp tỉnh hướng dẫn các sách, tài liệu pháp luật khác để phù hợp với đặc thù của từng địa phương, cơ sở. Người phụ trách TSPL tại xã đặc biệt khó khăn do Chủ tịch UBND xã bố trí, phân công trong số công chức chuyên môn của UBND xã, bảo đảm phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và đáp ứng yêu cầu quản lý, khai thác TSPL.

Quyết định chủ trương khuyến khích cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước tham gia đóng góp, tài trợ kinh phí, sách, tài liệu phục vụ xây dựng, quản lý, khai thác TSPL; xây dựng, quản lý, đóng góp và mở rộng Tủ sách tự quản ở cộng đồng.

* Trách nhiệm thực hiện và quy định chuyển tiếp

Đối với TSPL không thuộc đối tượng áp dụng của Quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan nhà nước khác ở Trung ương, Chủ tịch UBND cấp tỉnh tổ chức rà soát, đánh giá hiệu quả, xác định nhu cầu khai thác, sử dụng TSPL cấp xã, TSPL ở cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý đã được xây dựng theo QĐ06; nếu tiếp tục duy trì Tủ sách pháp luật cấp xã, TSPL ở cơ quan, đơn vị, Quyết định quy định thời hạn duy trì và lộ trình triển khai xã hội hóa việc quản lý, khai thác TSPL; nếu không tiếp tục duy trì TSPL cấp xã, Quyết định quy định việc sáp nhập và lộ trình sáp nhập TSPL thành bộ phận sách, tài liệu pháp luật của Thư viện hoặc điểm Bưu điện - Văn hóa, Trung tâm học tập cộng đồng hiện có đang hoạt động hiệu quả trên địa bàn cấp xã. Nếu không tiếp tục duy trì TSPL ở cơ quan, đơn vị thì tổ chức lưu giữ, quản lý các sách, tài liệu pháp luật hiện có phù hợp với điều kiện của cơ quan, đơn vị theo quy định về quản lý tài sản công.

QĐ14 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-5-2019.

L.Phương (thực hiện)