Buổi đầu kháng chiến chống Pháp, có một đồng chí cán bộ Trung đoàn thường hay quát mắng chiến sĩ. Đồng chí này đã từng làm giao thông, bảo vệ Bác đi ra nước ngoài trước Cách mạng tháng Tám.

Được tin nhân dân phản ánh về đồng chí này, một hôm, Bác cho gọi lên Việt Bắc. Bác dặn trạm đón tiếp, dù đồng chí này có đến sớm, cũng giữa trưa mới cho đồng chí ấy vào gặp Bác.

Trời mùa hè, nắng chang chang, đi bộ đúng ngọ nên đồng chí Trung đoàn vã cả mồ hôi, người như bốc lửa. Đến nơi, Bác đã chờ sẵn. Trên bàn đặt hai cốc nước, một cốc nước sôi có ý chừng vừa như mới rót, bốc hơi nghi ngút, còn cốc kia là nước lạnh.

Sau khi chào hỏi xong, Bác chỉ vào cốc nước nóng nói:

- Chú uống đi. 

Đồng chí cán bộ kêu lên:

- Trời! Nắng thế này mà Bác lại cho nước nóng làm sao cháu uống được.

Bác mỉm cười:

- À ra thế. Thế chú thích uống nước nguội, mát không?

- Dạ có ạ. 

Bác nghiêm nét mặt nói:

- Nước nóng, cả chú và tôi đều không uống được. Khi chú nóng, cả chiến sĩ của chú và cả tôi cũng không tiếp thu được. Hòa nhã, điềm đạm cũng như cốc nước nguội dễ uống, dễ tiếp thu hơn.

Hiểu ý Bác giáo dục, đồng chí cán bộ nhận lỗi, hứa sẽ sửa chữa…

Bài học kinh nghiệm

Qua câu chuyện này chúng ta đều thấy rằng cách ứng xử của Bác hết sức khôn khéo và thâm túy để lại cho anh lính trẻ một bài học sâu sắc. Ai cũng thích được uống nước mát, cũng thích được nghe giọng nói hòa nhã, nhẹ nhàng nhưng mấy ai làm được như Bác. Đúng là chỉ có Bác, bằng một sự việc rất cụ thể Bác đã cảm hóa được người cán bộ trung đoàn nóng tính kia. Mấy ai hiểu được rằng nóng nảy sẽ làm đổ vỡ mọi chuyện, đôi khi xảy ra điều đáng tiếc mà có hối hận cũng muộn màng rồi.

Trong cuộc sống hiện nay tất cả mọị người chúng ta hầu như đều bận rộn. Cùng một lúc chúng ta phải giải quyết các mối quan hệ phát sinh trong công việc cơ quan, gia đình, bạn bè, làng xóm… Để giải quyết tốt mọi thứ là điều khó đạt được. Do vậy, cùng với việc căng thẳng về thời gian, áp lực công việc đôi lúc làm chúng ta bực dọc, nóng nảy khi kết quả công việc không đạt được như ý muốn. Nếu mỗi người chúng ta không tự học cách kìm chế bản thân thì bầu không khí xung quanh càng nặng nề và nó lại tiếp tục gây ra những hậu quả xấu hơn.

Thông qua câu chuyện này, từ hình ảnh của hai ly nước, Bác đã cho chúng ta bài học đơn giản nhưng vô cùng quý báu trong cuộc sống hàng ngày. Trong mọi tình huống khi giao tiếp với đồng chí, đồng nghiệp, bạn bè, người thân dù trực tiếp hay gián tiếp qua điện thoại tư vấn, chúng ta luôn chú ý lắng nghe mỗi khi cần trao đổi thông tin hay giải đáp thắc mắc.

Làm sao để tất cả mọi người khi đến với chúng ta đều cảm thấy họ được tôn trọng, bình đẳng và đây cũng là một trong những nội dung trong qui tắc ứng xử của cán bộ, công chức trong cơ quan, đơn vị nhà nước nói chung, trong tổ chức công đoàn nói riêng mà chúng ta đang thực hiện. 

(Mẫu chuyện được trích trong một số lời dạy và mẫu chuyện về tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh, NXB Chính trị Quốc gia năm 2007)