Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa công bố danh sách 10 mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe nhân loại trong năm 2019. Nếu những thách thức này không được giải quyết, hàng triệu sinh mạng sẽ rơi vào tình cảnh nguy hiểm.

Không tiêm vắc-xin

WHO cho biết “do dự tiêm vắc-xin” (tình trạng miễn cưỡng hoặc từ chối tiêm dù có sẵn vắc-xin) đe dọa sẽ đảo ngược những tiến bộ đã đạt được trong việc giải quyết các bệnh có thể phòng ngừa. Cơ quan này chứng minh bằng việc số ca mắc sởi trên thế giới gần đây tăng 30%, dù bệnh này gần như đã bị xóa sổ ở một số nước. Và một trong những nguyên nhân là “do dự tiêm vắc-xin”. Theo WHO, tiêm vắc-xin là một trong những biện pháp có hiệu quả nhất trong việc phòng tránh bệnh tật. Cụ thể, nó giúp ngăn chặn 2-3 triệu ca tử vong/năm và có thể tránh thêm 1,5 triệu ca tử vong khác nếu phạm vi tiêm chủng toàn cầu được cải thiện.

Siêu khuẩn kháng thuốc

Việc lạm dụng thuốc kháng sinh, thuốc chống vi-rút và chống sốt rét đã tạo ra các siêu khuẩn kháng thuốc. Khoảng 1,6 triệu người chết mỗi năm vì bệnh lao, trong khi nhiều người phải chịu đựng bệnh tật vì thuốc kháng sinh không phát huy tác dụng. Riêng năm 2017, có 600.000 người mắc bệnh lao kháng thuốc rifampicin (dược phẩm đặc trị lao hiệu quả nhất) và 82% trong số đó mắc bệnh lao kháng đa thuốc (MDR-TB).

Ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu

Các chất ô nhiễm cực nhỏ trong không khí có thể xâm nhập hệ hô hấp và hệ tuần hoàn, gây tổn hại phổi, tim và não, cũng như khiến 7 triệu người chết sớm mỗi năm vì các bệnh như ung thư, đột quỵ, bệnh tim và phổi. Đáng nói là 90% dân số toàn cầu đang hít thở bầu không khí bị ô nhiễm. Ngoài ra, việc đốt nhiên liệu hóa thạch-nguyên nhân hàng đầu của ô nhiễm không khí-cũng là nguồn đóng góp chính cho biến đổi khí hậu. WHO dự đoán trong giai đoạn 2030-2050, biến đổi khí hậu sẽ gây ra thêm 250.000 ca tử vong/năm, do suy dinh dưỡng, sốt rét, tiêu chảy và căng thẳng tinh thần vì nắng nóng.

Tình trạng do dự tiêm vắc-xin là một trong những mối nguy to lớn với sức khỏe. Ảnh: Healthline

Đại dịch cúm toàn cầu

WHO nhận định thế giới sẽ đối mặt với một đại dịch cúm khác, nhưng chưa thể chắc chắn về thời điểm nó diễn ra cũng như mức độ nghiêm trọng ra sao. Dự báo này được đưa ra sau khi WHO liên tục theo dõi sự lưu hành của vi-rút cúm để nhận diện các chủng có thể gây ra một đại dịch. Đến nay, có 153 tổ chức ở 114 quốc gia tham gia vào việc giám sát vi-rút cúm và phản ứng của giới chức y tế toàn cầu.

Địa điểm sống dễ thương tổn

Theo WHO, có trên 1,6 tỉ người - tức hơn 1/5 dân số thế giới - sống tại những khu vực khủng hoảng kéo dài như hạn hán, nạn đói, xung đột vũ trang... Đơn cử, hơn 1 triệu người dân Syria đã rời bỏ đất nước sang Lebanon để tránh nội chiến, nhưng họ lại lâm vào tình cảnh nguy hiểm khi lưu lạc xứ người.

Các dịch bệnh có mức độ nguy hiểm cao như Ebola

Vào thời điểm nhân loại nghĩ rằng dịch Ebola phần lớn đã được kiểm soát, thì 2 đợt bùng phát Ebola đã tàn phá nhiều vùng của CHDC Congo vào năm ngoái. Ngoài Ebola, các nhà khoa học cũng đang ưu tiên xử trí nhiều dịch bệnh khác như sốt xuất huyết, Zika, bệnh Nipah, Hội chứng viêm đường hô hấp vùng Trung Đông do vi rút corona  (MERS-CoV) và Hội chứng viêm đường hô hấp cấp (SARS).

Bệnh không truyền nhiễm

Hơn 70% số ca tử vong trên toàn cầu là do những bệnh không truyền nhiễm như ung thư, tiểu đường và bệnh tim. Theo WHO, 5 yếu tố rủi ro chính thúc đẩy sự gia tăng của bệnh không truyền nhiễm gồm: hút thuốc lá, ít vận động thể chất, dùng rượu bia quá độ, ăn uống không lành mạnh và ô nhiễm không khí.

Sốt xuất huyết

WHO cảnh báo sốt xuất huyết là mối đe dọa ngày càng tăng trong vài thập kỷ tới, khi một ước tính cho thấy 40% dân số thế giới có nguy cơ mắc bệnh này và có khoảng 390 triệu ca lây nhiễm mỗi năm.

Chăm sóc sức khỏe ban đầu yếu kém

Thiếu cơ sở chăm sóc sức khỏe ban đầu là thực trạng ở nhiều khu vực trên thế giới. Trong khi đó, chăm sóc sức khỏe ban đầu là yếu tố có thể đáp ứng nhu cầu sức khỏe của một người trong suốt cuộc đời họ.

HIV

Tuy nhân loại đã đạt được nhiều được nhiều tiến bộ trong xét nghiệm và điều trị HIV, song khoảng 22 triệu người đang điều trị bệnh này, cùng 37 triệu người đang chung sống với HIV. Đại dịch HIV/AIDS vẫn tiếp tục hoành hành và khiến gần 1 triệu người chết mỗi năm.

AN NHIÊN (Theo CNN)